İzlanda, eşsiz iklim koşulları ve doğal kaynak rezervleri sayesinde, giderek kripto para birimlerinin önemli bir madencilik üssü haline gelmektedir. İzlanda'nın soğuk iklimi, madencilik makineleri için mükemmel bir soğutma sağlarken, İzlanda'nın zengin ve ucuz elektrik kaynakları ile istikrarlı ve dostane siyasi politikaları, kripto madenciliğinde güçlü bir rekabet avantajı sunmaktadır. Kripto para endüstrisinin bir sığınağı ve küresel madencilerin karargahı olarak İzlanda'nın kripto para vergilendirme sistemi ve düzenleme dinamikleri de dikkat çekmektedir, bu makale bu konu etrafında şekillenecektir.
İzlanda'nın temel vergi sistemi
2.1 Genel Bakış
Son yıllarda İzlanda hükümeti, vergi reformunda vergi sistemini basitleştirmeye, vergi oranlarını düşürmeye ve vergi kaynaklarını genişletmeye odaklanmış ve Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere 30'dan fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalamıştır. İzlanda ayrıca yabancı yatırımı çekmek için vergi indirimleri, nakit sübvansiyonlar, eğitim yardımı ve arazi kiralamaları gibi vergi teşvikleri sunmaktadır. Merkezi düzeyde, vergi mükelleflerinin kurumlar vergisi, ulusal kişisel gelir vergisi, katma değer vergisi, çevre ve kaynak vergisi, gümrük vergileri, konaklama vergisi, ulusal televizyon ve yayın ücretleri vb. ödemeleri gerekir; Yerel düzeyde, vergi mükelleflerinin belediye bireysel gelir vergisi, sosyal sigorta, belediye vergisi, emlak vergisi, damga vergisi, veraset vergisi vb. ödemeleri gerekir. Bu vergiler genel olarak doğrudan ve dolaylı vergiler olarak ikiye ayrılabilir ve dolaylı vergiler İzlanda'daki ana vergilendirme şeklidir. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, İzlanda'nın vergi sistemi, yabancı yatırımın çekiciliğini ve yerel şirketlerin uluslararası rekabet gücünü artıran basitliği ve etkinliği ile karakterizedir.
2.2 Ana Vergi Türleri
2.2.1 Şirket Gelir Vergisi
İzlanda'da kayıtlı olan tüm şirketler İzlanda'nın yerleşik işletmeleri olarak kabul edilmektedir. İzlanda'da şube açan veya İzlanda'da etkin bir şekilde yönetilen yabancı şirketler de yerleşik işletmeler kapsamındadır. Yerleşik işletmeler, net gelir üzerinden kurumlar vergisi ödemektedir. İzlanda Vergi Dairesi tarafından yayımlanan "2025 Vergi Değişiklikleri" resmi duyurusuna (Skattabreytingar á árinu 2025) göre, hisse senedi şirketleri ve limited şirketler için geçerli genel vergi oranı %20, ortaklıklar ve kooperatifler gibi diğer varlıklar için geçerli olan özel vergi oranı ise %37.6'dır.
2.2.2 Kişisel Gelir Vergisi
İzlanda'da 12 ay içinde 183 günden fazla kalan bireyler, geldikleri tarihten itibaren, ikamet eden bireyler olarak kabul edilir ve küresel gelirleri üzerinden tam vergi yükümlülüğü taşırlar. İzlanda'da 183 günden daha kısa bir süre kalan bireyler ise, ikamet etmeyen bireyler olarak kabul edilir ve İzlanda'dan elde ettikleri gelir üzerinden ulusal gelir vergisi ve belediye gelir vergisi öderler. Vergiye tabi gelir, maaştan emeklilik fonu priminin çıkarılmasıyla hesaplanır; bireysel gelir vergisi oranı ise artan bir tarifeye tabi olup, aşağıda gösterilmiştir:
Ayrıca, ticari faaliyetlerde bulunmayan bireylerin elde ettiği sermaye kazançları (örneğin, temettüler, faiz) %22 oranında ayrı bir vergiye tabi tutulmaktadır. Her birey, hesaplanan vergiden düşülmek üzere aylık 68,691 İzlanda kronu tutarında bireysel vergi muafiyetinden yararlanmaktadır. Gayriresmi bireyler, resmi bireylerle aynı masraf indirimlerinden yararlanabilir.
2.2.3 Katma Değer Vergisi
Katma Değer Vergisi (KDV), yurt içi ticari işlemlerin tüm aşamalarında ve mal ve hizmetlerin ithalatında alınan dolaylı bir tüketim vergisidir. İzlanda'da mal ve hizmet satan yerli ve yabancı şirketler veya serbest meslek sahipleri, %24 (standart oran) veya %11 (indirimli oran, bazı senaryolarda geçerlidir) oranında KDV beyan etmeli ve ödemelidir. Vergi mükellefi, işletme KDV'sinin kaydını tamamlamalı ve kayıttan sonra bir KDV kayıt numarası ve kayıt belgesi alacaktır. Özellikle, KDV'den muaf olan işgücü ve hizmet satan kişiler ile ticari faaliyetlerin başlamasından sonraki her 12 ay için 2.000.000 ISK veya daha düşük fiyata vergiye tabi mal ve hizmet satan işletmeler ve bireyler KDV kayıt yükümlülüklerinden muaftır. Buna ek olarak, İzlanda, toplu taşıma, sağlık hizmetleri ve okulların ve eğitim kurumlarının işletilmesi gibi hizmetler için KDV muafiyeti gibi bir dizi mal veya hizmet için azaltılmış veya tam bir muafiyet getirmiştir.
2.2.4 Çevre ve Kaynak Vergisi
İzlanda'nın çevre ve kaynak vergileri, yakıt tüketim vergisi, karbonhidrat vergisi ve elektrik ile ısıtma tüketim vergisi olmak üzere üç türden oluşmaktadır. Yakıt tüketim vergisi, enerji yakıtlarına uygulanmaktadır. Karbonhidrat vergisi ise sıvı fosil yakıtlar (yani doğalgaz, dizel, benzin, havacılık yakıtı ve LPG) için uygulanmakta olup, karbonhidrat araştırma veya işleme izni alan ve doğrudan ya da dolaylı olarak karbonhidrat işleme veya dağıtımıyla ilgili olan şirketler, işleme vergisi ve karbonhidrat vergisi ödemek zorundadır. Elektrik ve ısıtma tüketim vergisi, kullanıcıların elektrik veya sıcak su satan taraflara yönelik özel bir vergidir. Yıllık satış miktarı 500,000 İzlanda kronunun altında ise vergi muafiyeti sağlanmaktadır.
3. İzlanda Kripto Para Vergi Sistemi
3.1 Kripto Vergi Sistemi Genel Görünümü
İzlanda, şu anda kripto para vergilendirmesi ile ilgili özel yasalar geliştirmemiştir, bu nedenle ilgili sorunlar İzlanda vergi yasasının genel hükümlerine göre ele alınmaktadır. İzlanda Gelir Vergisi Kanunu'nda "gelir" tanımı geniş bir kavramdır ve vergi mükelleflerinin herhangi bir biçimde elde ettikleri, nakde dönüştürülebilir şekilde değerlendirilebilen kazançları kapsar, yasayla açıkça muafiyet belirtilmedikçe. Bu nedenle, İzlanda vergi dairesi kripto para varlıklarına vergi uygular. Ayrıca, İzlanda'nın vergi mükellefi tanımına göre, ilgili işletmelerin İzlanda'da kayıtlı olup olmaması veya ilgili bireylerin sürekli ikamet edip etmemesi fark etmeksizin, hepsi İzlanda vergi yasasına tabidir.
Farklı senaryolarda, vergi işlemleri işlem niteliğine göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin, kişilerin kripto para ticaretinden elde ettiği sermaye kazançları %22 oranında sermaye kazancı vergisine tabidir, işletmelerin kripto para karları ise %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Madencilik geliri vergiye tabi gelir olarak kabul edilir ve işletme gelirleri kapsamına girer, standart gelir vergisi oranına göre vergilendirilir. Bu konu hakkında İzlanda Vergi Dairesi, vergi mükelleflerinin esasen iki senaryoda vergi yükümlülüğü doğurduğunu belirtmektedir: Birincisi, kripto para alımı sırasında, örneğin madencilik, çalışanın kripto para ile maaş ödemesi gibi; ikincisi, kripto paranın diğer değerlerle değiş tokuşu sırasında, örneğin kripto para satışı, tüketim gibi.
3.2 Kripto Para Alma
Madencilik: Madencilik genellikle ticari bir faaliyet olarak görülür, kazanılan kripto para birimleri işletme karı üzerinden kurumlar veya bireyler için gelir vergisine tabi tutulur. Ticari madencilik, maliyet düşürme kurallarına tabidir; donanım amortismanı, elektrik ücreti, işlem ücreti gibi maliyetler düşürülebilir. Bireysel, tesadüfi ve büyük ölçekli olmayan madencilik faaliyetleri, ticari madencilik olarak kabul edilmez ve maliyetler düşürülemez, gelirler ise normal bireysel gelir üzerinden vergilendirilir. Ayrıca, İzlanda şu anda elektrik tüketimi veya çevresel etkiler nedeniyle madencilik tesislerine özel bir elektrik vergisi uygulamamaktadır.
Hizmet bedeli olarak elde edilen kripto para birimi: İşveren, kripto para birimi ile maaş ödediğinde, ödeme günü itibarıyla piyasa fiyatına göre İzlanda kronuna çevrilerek kişisel gelire dahil edilmelidir ve vergi kesintisi yapılmalıdır. Vergi hesaplaması, fiat para birimi maaşı ile aynıdır ve artan vergi oranı uygulanır.
Hediye edilen kripto para: Değerinin normal hediye aralığını aşmadığı sürece, hediye edilen kripto para vergiden muaf olabilir, örneğin arkadaşlar ve aile arasında küçük hediyeler.
3.3 Kripto para ile diğer varlıklara dönüşüm
Kripto para diğer varlıklarla (mallar, hizmetler, fiat para veya diğer kripto paralar) takas edildiğinde, vergi yükümlülüğü doğar. Yaygın senaryolar arasında kripto paranın fiat para karşılığında satılması, farklı kripto paralar arasında takas yapılması, kripto para kullanarak mal veya hizmet satın alınması yer alır. Ancak, aynı kullanıcının farklı cüzdanlar arasında kripto para transferi, gerçek bir değer değişimi olmadığı için vergilendirilmez.
Bu tür kripto para ticareti, iki tipe ayrılmaktadır: biri kişisel ticaret, ticaret gelirleri sermaye kazancı vergisi (%22) üzerinden vergilendirilirken, diğeri ticari ticarettir ve gelirler işletme kârı vergisi üzerinden vergilendirilir. İki tür arasındaki ayırt edici standartlar arasında, ticari faaliyetlerin sürekliliği, kâr amacı ve bağımsızlık; yani ticaret sıklığı ve ölçeği, işletme faaliyetlerine benzer olup olmadığı, fiyat farkı elde etmenin ana amacı olup olmadığı ve bağımsız olarak gerçekleştirilen finansal faaliyetler olup olmadığı yer alır. Yüksek frekanslı ticaret veya kurumsal yatırım gibi özelliklere sahip ticaret faaliyetleri ticari ticaret olarak değerlendirilecektir.
Sermaye kazançlarının özel hesaplamasına gelince, "kripto para birimi sermaye kazançları = transfer değeri - satın alma maliyeti - indirilebilir giderler" formülünü izleyin. Bunlar arasında, transferin değeri, işlem sırasındaki kripto para biriminin gerçek piyasa fiyatına dayanmaktadır; Satın alma maliyeti, satın alma fiyatı artı satın alma sırasındaki işlem ücreti ve madencilik edinimi sırasında kripto para birimi oluşturma sırasındaki piyasa fiyatıdır; İndirilebilir giderler arasında bir kar ve zarar netleştirme kuralı vardır, yani aynı kripto para biriminin yıllık zararı kazançtan düşülebilir (örneğin, BTC kaybı BTC karına karşı dengelenebilir), ancak para birimleri arasında dengelenemez. Ayrıca, özel anahtarın kaybolması ve cüzdanın çalınmasından kaynaklanan kayıplar yukarıda belirtilen indirilebilir kayıplar değildir.
4. İzlanda Kripto Para Düzenlemeleri ve Gelişme Eğilimleri
Şu anda, İzlanda kripto para birimleri için özel yasalar oluşturmamış, mevcut finansal sistemin düzenlemelerine bağlı kalmakta ve Finansal Denetim Otoritesi (FME) ile Hazine Bakanlığı, mevcut görevleri çerçevesinde kripto endüstrisini denetlemektedir.
2018'de İzlanda, kripto para borsalarının ve cüzdan sağlayıcılarının Finansal Piyasalar Otoritesi'ne kaydolmasını ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML), Müşterini Tanı (KYC) düzenlemelerine ve Terörle Mücadele Finansmanı (CTF) düzenlemelerine uymasını gerektiren "Sanal Para Hizmeti Sağlayıcı Kuralları"nı tanıttı ve ülkede ilk kez kripto para birimi işletmeleri için temel bir düzenleyici çerçeve oluşturdu. 2019 yılında İzlanda Mali Denetleme Kurumu, ülkenin ilk kripto para birimi kurumu olan Monerium'u onaylayarak Avrupa Ekonomik Alanı içinde blok zinciri tabanlı e-para hizmetleri sunmasını sağladı ve bu büyük bir atılım olarak görüldü. Haziran 2023'te Avrupa Birliği, 30 Aralık 2024'te tam olarak yürürlüğe girecek olan ve İzlanda da dahil olmak üzere AEA ülkeleri için geçerli olacak Kripto Varlık Piyasası Yönetmeliği'ni (MiCA) resmi olarak yayınladı. İmzacılardan biri olarak, İzlanda'nın kripto para birimi düzenleyici rejimi, MiCA ile tutarlıdır ve İzlanda'nın sınır ötesi kripto ticaretine gelecekteki uyumunda da önemli bir rol oynayacak olan AB standartlarına uygundur.
Kripto madenciliğin İzlanda'nın enerji tüketimi ve çevresel etkileri, giderek İzlanda hükümetinin dikkatini çekmektedir. 2024 Mart'ında, İzlanda Başbakanı bir röportajda ülkenin kripto madencilik faaliyetlerini azaltma arzusunu ifade etmiştir. Bu bağlamda, ülkenin kripto madenciliğinden blockchain endüstrisinin geneline geçmesi beklenmektedir. Aynı zamanda, İzlanda Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) konusunda da keşif ilgi göstermektedir. Merkez Bankası, CBDC'nin geleneksel para ödeme sistemleri için uygulanabilir bir alternatif olabileceğini düşünmektedir ve bu uygulamanın geçerliliği, CBDC'nin spesifik tasarımına bağlıdır. Birçok ülke gibi, İzlanda'nın CBDC'yi değerlendirmesi hala devam etmektedir ve gelecekte bu alanda daha fazla kurumsal önlem alınması muhtemeldir.
5. Özet
İzlanda'nın kripto para birimlerine yönelik düzenlemeleri ve denetimleri nispeten esnek ve dostane bir tutum sergilemektedir. Bu durum, İzlanda'nın küresel kripto para ticareti ve madencilik pazarında önemli bir yere sahip olmasını sağlamaktadır. Kripto para endüstrisi, İzlanda'ya büyük yatırımlar getirmiştir ve hatta 2008 mali krizinden sonraki ekonomik toparlanmasına katkıda bulunmuştur; bu da İzlanda'nın ekonomik gelişimi üzerinde olumlu bir etki yaratmıştır. İzlanda hükümeti son yıllarda kripto para ekonomisinin ülkede gelişimini desteklemektedir ve düzenleyici önlemleri, yasa dışı finansal faaliyetlerin önlenmesine ağırlık vermektedir. Bir yandan, ülke hükümeti gelecekte bu konuya sürekli dikkat edebilir, finansal suçla mücadelede uluslararası işbirliğini güçlendirebilir ve sınır ötesi kripto endüstrisinin sağlıklı gelişimini teşvik edebilir. Diğer yandan, kripto madenciliğinin ülke çevresi ve kaynakları üzerindeki etkisi hükümetin dikkatini çekmiştir; ilgili endüstrinin yükseltilmesi veya dönüşümü yolunda İzlanda daha fazla keşif yapabilir, bu da kripto şirketlerine yeni fırsatlar ve zorluklar getirebilir.
View Original
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Küresel Madenci Üssü? İzlanda Kripto Varlıklar Vergilendirme ve Düzenleme Panorama'sını Keşfedin
Yazar: FinTax
1. Giriş
İzlanda, eşsiz iklim koşulları ve doğal kaynak rezervleri sayesinde, giderek kripto para birimlerinin önemli bir madencilik üssü haline gelmektedir. İzlanda'nın soğuk iklimi, madencilik makineleri için mükemmel bir soğutma sağlarken, İzlanda'nın zengin ve ucuz elektrik kaynakları ile istikrarlı ve dostane siyasi politikaları, kripto madenciliğinde güçlü bir rekabet avantajı sunmaktadır. Kripto para endüstrisinin bir sığınağı ve küresel madencilerin karargahı olarak İzlanda'nın kripto para vergilendirme sistemi ve düzenleme dinamikleri de dikkat çekmektedir, bu makale bu konu etrafında şekillenecektir.
2.1 Genel Bakış
Son yıllarda İzlanda hükümeti, vergi reformunda vergi sistemini basitleştirmeye, vergi oranlarını düşürmeye ve vergi kaynaklarını genişletmeye odaklanmış ve Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere 30'dan fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalamıştır. İzlanda ayrıca yabancı yatırımı çekmek için vergi indirimleri, nakit sübvansiyonlar, eğitim yardımı ve arazi kiralamaları gibi vergi teşvikleri sunmaktadır. Merkezi düzeyde, vergi mükelleflerinin kurumlar vergisi, ulusal kişisel gelir vergisi, katma değer vergisi, çevre ve kaynak vergisi, gümrük vergileri, konaklama vergisi, ulusal televizyon ve yayın ücretleri vb. ödemeleri gerekir; Yerel düzeyde, vergi mükelleflerinin belediye bireysel gelir vergisi, sosyal sigorta, belediye vergisi, emlak vergisi, damga vergisi, veraset vergisi vb. ödemeleri gerekir. Bu vergiler genel olarak doğrudan ve dolaylı vergiler olarak ikiye ayrılabilir ve dolaylı vergiler İzlanda'daki ana vergilendirme şeklidir. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, İzlanda'nın vergi sistemi, yabancı yatırımın çekiciliğini ve yerel şirketlerin uluslararası rekabet gücünü artıran basitliği ve etkinliği ile karakterizedir.
2.2 Ana Vergi Türleri
2.2.1 Şirket Gelir Vergisi
İzlanda'da kayıtlı olan tüm şirketler İzlanda'nın yerleşik işletmeleri olarak kabul edilmektedir. İzlanda'da şube açan veya İzlanda'da etkin bir şekilde yönetilen yabancı şirketler de yerleşik işletmeler kapsamındadır. Yerleşik işletmeler, net gelir üzerinden kurumlar vergisi ödemektedir. İzlanda Vergi Dairesi tarafından yayımlanan "2025 Vergi Değişiklikleri" resmi duyurusuna (Skattabreytingar á árinu 2025) göre, hisse senedi şirketleri ve limited şirketler için geçerli genel vergi oranı %20, ortaklıklar ve kooperatifler gibi diğer varlıklar için geçerli olan özel vergi oranı ise %37.6'dır.
2.2.2 Kişisel Gelir Vergisi
İzlanda'da 12 ay içinde 183 günden fazla kalan bireyler, geldikleri tarihten itibaren, ikamet eden bireyler olarak kabul edilir ve küresel gelirleri üzerinden tam vergi yükümlülüğü taşırlar. İzlanda'da 183 günden daha kısa bir süre kalan bireyler ise, ikamet etmeyen bireyler olarak kabul edilir ve İzlanda'dan elde ettikleri gelir üzerinden ulusal gelir vergisi ve belediye gelir vergisi öderler. Vergiye tabi gelir, maaştan emeklilik fonu priminin çıkarılmasıyla hesaplanır; bireysel gelir vergisi oranı ise artan bir tarifeye tabi olup, aşağıda gösterilmiştir:
Ayrıca, ticari faaliyetlerde bulunmayan bireylerin elde ettiği sermaye kazançları (örneğin, temettüler, faiz) %22 oranında ayrı bir vergiye tabi tutulmaktadır. Her birey, hesaplanan vergiden düşülmek üzere aylık 68,691 İzlanda kronu tutarında bireysel vergi muafiyetinden yararlanmaktadır. Gayriresmi bireyler, resmi bireylerle aynı masraf indirimlerinden yararlanabilir.
2.2.3 Katma Değer Vergisi
Katma Değer Vergisi (KDV), yurt içi ticari işlemlerin tüm aşamalarında ve mal ve hizmetlerin ithalatında alınan dolaylı bir tüketim vergisidir. İzlanda'da mal ve hizmet satan yerli ve yabancı şirketler veya serbest meslek sahipleri, %24 (standart oran) veya %11 (indirimli oran, bazı senaryolarda geçerlidir) oranında KDV beyan etmeli ve ödemelidir. Vergi mükellefi, işletme KDV'sinin kaydını tamamlamalı ve kayıttan sonra bir KDV kayıt numarası ve kayıt belgesi alacaktır. Özellikle, KDV'den muaf olan işgücü ve hizmet satan kişiler ile ticari faaliyetlerin başlamasından sonraki her 12 ay için 2.000.000 ISK veya daha düşük fiyata vergiye tabi mal ve hizmet satan işletmeler ve bireyler KDV kayıt yükümlülüklerinden muaftır. Buna ek olarak, İzlanda, toplu taşıma, sağlık hizmetleri ve okulların ve eğitim kurumlarının işletilmesi gibi hizmetler için KDV muafiyeti gibi bir dizi mal veya hizmet için azaltılmış veya tam bir muafiyet getirmiştir.
2.2.4 Çevre ve Kaynak Vergisi
İzlanda'nın çevre ve kaynak vergileri, yakıt tüketim vergisi, karbonhidrat vergisi ve elektrik ile ısıtma tüketim vergisi olmak üzere üç türden oluşmaktadır. Yakıt tüketim vergisi, enerji yakıtlarına uygulanmaktadır. Karbonhidrat vergisi ise sıvı fosil yakıtlar (yani doğalgaz, dizel, benzin, havacılık yakıtı ve LPG) için uygulanmakta olup, karbonhidrat araştırma veya işleme izni alan ve doğrudan ya da dolaylı olarak karbonhidrat işleme veya dağıtımıyla ilgili olan şirketler, işleme vergisi ve karbonhidrat vergisi ödemek zorundadır. Elektrik ve ısıtma tüketim vergisi, kullanıcıların elektrik veya sıcak su satan taraflara yönelik özel bir vergidir. Yıllık satış miktarı 500,000 İzlanda kronunun altında ise vergi muafiyeti sağlanmaktadır.
3. İzlanda Kripto Para Vergi Sistemi
3.1 Kripto Vergi Sistemi Genel Görünümü
İzlanda, şu anda kripto para vergilendirmesi ile ilgili özel yasalar geliştirmemiştir, bu nedenle ilgili sorunlar İzlanda vergi yasasının genel hükümlerine göre ele alınmaktadır. İzlanda Gelir Vergisi Kanunu'nda "gelir" tanımı geniş bir kavramdır ve vergi mükelleflerinin herhangi bir biçimde elde ettikleri, nakde dönüştürülebilir şekilde değerlendirilebilen kazançları kapsar, yasayla açıkça muafiyet belirtilmedikçe. Bu nedenle, İzlanda vergi dairesi kripto para varlıklarına vergi uygular. Ayrıca, İzlanda'nın vergi mükellefi tanımına göre, ilgili işletmelerin İzlanda'da kayıtlı olup olmaması veya ilgili bireylerin sürekli ikamet edip etmemesi fark etmeksizin, hepsi İzlanda vergi yasasına tabidir.
Farklı senaryolarda, vergi işlemleri işlem niteliğine göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin, kişilerin kripto para ticaretinden elde ettiği sermaye kazançları %22 oranında sermaye kazancı vergisine tabidir, işletmelerin kripto para karları ise %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Madencilik geliri vergiye tabi gelir olarak kabul edilir ve işletme gelirleri kapsamına girer, standart gelir vergisi oranına göre vergilendirilir. Bu konu hakkında İzlanda Vergi Dairesi, vergi mükelleflerinin esasen iki senaryoda vergi yükümlülüğü doğurduğunu belirtmektedir: Birincisi, kripto para alımı sırasında, örneğin madencilik, çalışanın kripto para ile maaş ödemesi gibi; ikincisi, kripto paranın diğer değerlerle değiş tokuşu sırasında, örneğin kripto para satışı, tüketim gibi.
3.2 Kripto Para Alma
Madencilik: Madencilik genellikle ticari bir faaliyet olarak görülür, kazanılan kripto para birimleri işletme karı üzerinden kurumlar veya bireyler için gelir vergisine tabi tutulur. Ticari madencilik, maliyet düşürme kurallarına tabidir; donanım amortismanı, elektrik ücreti, işlem ücreti gibi maliyetler düşürülebilir. Bireysel, tesadüfi ve büyük ölçekli olmayan madencilik faaliyetleri, ticari madencilik olarak kabul edilmez ve maliyetler düşürülemez, gelirler ise normal bireysel gelir üzerinden vergilendirilir. Ayrıca, İzlanda şu anda elektrik tüketimi veya çevresel etkiler nedeniyle madencilik tesislerine özel bir elektrik vergisi uygulamamaktadır.
Hizmet bedeli olarak elde edilen kripto para birimi: İşveren, kripto para birimi ile maaş ödediğinde, ödeme günü itibarıyla piyasa fiyatına göre İzlanda kronuna çevrilerek kişisel gelire dahil edilmelidir ve vergi kesintisi yapılmalıdır. Vergi hesaplaması, fiat para birimi maaşı ile aynıdır ve artan vergi oranı uygulanır.
Hediye edilen kripto para: Değerinin normal hediye aralığını aşmadığı sürece, hediye edilen kripto para vergiden muaf olabilir, örneğin arkadaşlar ve aile arasında küçük hediyeler.
3.3 Kripto para ile diğer varlıklara dönüşüm
Kripto para diğer varlıklarla (mallar, hizmetler, fiat para veya diğer kripto paralar) takas edildiğinde, vergi yükümlülüğü doğar. Yaygın senaryolar arasında kripto paranın fiat para karşılığında satılması, farklı kripto paralar arasında takas yapılması, kripto para kullanarak mal veya hizmet satın alınması yer alır. Ancak, aynı kullanıcının farklı cüzdanlar arasında kripto para transferi, gerçek bir değer değişimi olmadığı için vergilendirilmez.
Bu tür kripto para ticareti, iki tipe ayrılmaktadır: biri kişisel ticaret, ticaret gelirleri sermaye kazancı vergisi (%22) üzerinden vergilendirilirken, diğeri ticari ticarettir ve gelirler işletme kârı vergisi üzerinden vergilendirilir. İki tür arasındaki ayırt edici standartlar arasında, ticari faaliyetlerin sürekliliği, kâr amacı ve bağımsızlık; yani ticaret sıklığı ve ölçeği, işletme faaliyetlerine benzer olup olmadığı, fiyat farkı elde etmenin ana amacı olup olmadığı ve bağımsız olarak gerçekleştirilen finansal faaliyetler olup olmadığı yer alır. Yüksek frekanslı ticaret veya kurumsal yatırım gibi özelliklere sahip ticaret faaliyetleri ticari ticaret olarak değerlendirilecektir.
Sermaye kazançlarının özel hesaplamasına gelince, "kripto para birimi sermaye kazançları = transfer değeri - satın alma maliyeti - indirilebilir giderler" formülünü izleyin. Bunlar arasında, transferin değeri, işlem sırasındaki kripto para biriminin gerçek piyasa fiyatına dayanmaktadır; Satın alma maliyeti, satın alma fiyatı artı satın alma sırasındaki işlem ücreti ve madencilik edinimi sırasında kripto para birimi oluşturma sırasındaki piyasa fiyatıdır; İndirilebilir giderler arasında bir kar ve zarar netleştirme kuralı vardır, yani aynı kripto para biriminin yıllık zararı kazançtan düşülebilir (örneğin, BTC kaybı BTC karına karşı dengelenebilir), ancak para birimleri arasında dengelenemez. Ayrıca, özel anahtarın kaybolması ve cüzdanın çalınmasından kaynaklanan kayıplar yukarıda belirtilen indirilebilir kayıplar değildir.
4. İzlanda Kripto Para Düzenlemeleri ve Gelişme Eğilimleri
Şu anda, İzlanda kripto para birimleri için özel yasalar oluşturmamış, mevcut finansal sistemin düzenlemelerine bağlı kalmakta ve Finansal Denetim Otoritesi (FME) ile Hazine Bakanlığı, mevcut görevleri çerçevesinde kripto endüstrisini denetlemektedir.
2018'de İzlanda, kripto para borsalarının ve cüzdan sağlayıcılarının Finansal Piyasalar Otoritesi'ne kaydolmasını ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML), Müşterini Tanı (KYC) düzenlemelerine ve Terörle Mücadele Finansmanı (CTF) düzenlemelerine uymasını gerektiren "Sanal Para Hizmeti Sağlayıcı Kuralları"nı tanıttı ve ülkede ilk kez kripto para birimi işletmeleri için temel bir düzenleyici çerçeve oluşturdu. 2019 yılında İzlanda Mali Denetleme Kurumu, ülkenin ilk kripto para birimi kurumu olan Monerium'u onaylayarak Avrupa Ekonomik Alanı içinde blok zinciri tabanlı e-para hizmetleri sunmasını sağladı ve bu büyük bir atılım olarak görüldü. Haziran 2023'te Avrupa Birliği, 30 Aralık 2024'te tam olarak yürürlüğe girecek olan ve İzlanda da dahil olmak üzere AEA ülkeleri için geçerli olacak Kripto Varlık Piyasası Yönetmeliği'ni (MiCA) resmi olarak yayınladı. İmzacılardan biri olarak, İzlanda'nın kripto para birimi düzenleyici rejimi, MiCA ile tutarlıdır ve İzlanda'nın sınır ötesi kripto ticaretine gelecekteki uyumunda da önemli bir rol oynayacak olan AB standartlarına uygundur.
Kripto madenciliğin İzlanda'nın enerji tüketimi ve çevresel etkileri, giderek İzlanda hükümetinin dikkatini çekmektedir. 2024 Mart'ında, İzlanda Başbakanı bir röportajda ülkenin kripto madencilik faaliyetlerini azaltma arzusunu ifade etmiştir. Bu bağlamda, ülkenin kripto madenciliğinden blockchain endüstrisinin geneline geçmesi beklenmektedir. Aynı zamanda, İzlanda Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) konusunda da keşif ilgi göstermektedir. Merkez Bankası, CBDC'nin geleneksel para ödeme sistemleri için uygulanabilir bir alternatif olabileceğini düşünmektedir ve bu uygulamanın geçerliliği, CBDC'nin spesifik tasarımına bağlıdır. Birçok ülke gibi, İzlanda'nın CBDC'yi değerlendirmesi hala devam etmektedir ve gelecekte bu alanda daha fazla kurumsal önlem alınması muhtemeldir.
5. Özet
İzlanda'nın kripto para birimlerine yönelik düzenlemeleri ve denetimleri nispeten esnek ve dostane bir tutum sergilemektedir. Bu durum, İzlanda'nın küresel kripto para ticareti ve madencilik pazarında önemli bir yere sahip olmasını sağlamaktadır. Kripto para endüstrisi, İzlanda'ya büyük yatırımlar getirmiştir ve hatta 2008 mali krizinden sonraki ekonomik toparlanmasına katkıda bulunmuştur; bu da İzlanda'nın ekonomik gelişimi üzerinde olumlu bir etki yaratmıştır. İzlanda hükümeti son yıllarda kripto para ekonomisinin ülkede gelişimini desteklemektedir ve düzenleyici önlemleri, yasa dışı finansal faaliyetlerin önlenmesine ağırlık vermektedir. Bir yandan, ülke hükümeti gelecekte bu konuya sürekli dikkat edebilir, finansal suçla mücadelede uluslararası işbirliğini güçlendirebilir ve sınır ötesi kripto endüstrisinin sağlıklı gelişimini teşvik edebilir. Diğer yandan, kripto madenciliğinin ülke çevresi ve kaynakları üzerindeki etkisi hükümetin dikkatini çekmiştir; ilgili endüstrinin yükseltilmesi veya dönüşümü yolunda İzlanda daha fazla keşif yapabilir, bu da kripto şirketlerine yeni fırsatlar ve zorluklar getirebilir.