Web3 dünyasının eski tuzakları: DePIN projelerinin yükselişi ve düşüşü

Dijital para piyasası yükselmeye başladığından beri, Web3 alanı sürekli olarak "ekonomik teşvik + senaryo paketleme" eski taktiğini tekrar ediyor. Önceki çılgınlık, oyun finansmanı (GameFi) üzerindeki spekülasyondu; "oyun oynayarak token kazanma", "koşarak token kazanma" gibi kavramlar bir ara popüler anlatılar haline geldi. Ancak, bu projeler kısa süreli popülerlik kazansa da, sürdürülebilir bir iş modeli oluşturmayı başaramadı. GameFi nihayetinde uzun vadede viably bir alan olamadı, token fiyatları büyük dalgalanmalar yaşadı, kullanıcı kaybı ciddi boyutlara ulaştı ve ekosistem çöktü.

Ve şu anki bu döngüde, merkeziyetsiz fiziksel altyapı ağı (DePIN) kavramı ortaya çıkıyor ve Web3 ekosisteminde bir anlatım dalgası yaratıyor. Sadece "kullanarak madencilik yapmak" değil, aynı zamanda "her şey DePIN olabilir": şarj etme ile token kazanmak, telefon görüşmesi ile token kazanmak, priz takmak ile token kazanmak, araba sürmek ile token kazanmak, reklam izlemek ile token kazanmak, hatta "su içerek" bile token kazanmak.

Bu kavramlar, GameFi'den daha fazla hayal gücüne sahip gibi görünüyor - sonuçta sanal dünya oyunlarına kıyasla, gerçek hayatta elektrik, iletişim, ulaşım ve enerji daha "gerçek bir değer" taşıyor gibi görünüyor. Ancak bu projelerin gerçek hayata geçiş durumu ve ekonomik modellerine derinlemesine baktığımızda, mevcut DePIN pazarında, çoğu cihaz tedarikçisinin Shenzhen gibi elektronik sanayi merkezlerinden geldiğini, bu cihazların fiyatlarının genellikle toptan fiyatın birkaç katı olduğunu, neredeyse tüm donanım yatırımcılarının büyük kayıplar yaşadığını keşfediyoruz. Satın alınan DePIN token'larının da neredeyse hiç yükselme şansı yok, yatırımcılar sadece varlıklarının eridiğini gözlerinin önünde izlemek zorunda kalıyorlar ve boşuna "ekosistem geçişi" ve "bir sonraki hava düğümü" için bekliyorlar. Bu, altyapı yeniliği yerine, bir "ölü bedenden yeniden doğma" donanım dolandırıcılığının yeniden sahnelenmesi gibi.

Proje Gözden Geçirme: Yatırımcıların Acı Dersleri

Helium: Bir makine bulmanın zorluğundan bugün kimsenin sormadığı bir duruma

Helium, DePIN alanında bir yıldız proje olarak öne çıktı ve öne çıkan Helium Hotspot cihazı, merkeziyetsiz bir LoRaWAN ağı oluşturdu. Daha sonra büyük telekomünikasyon şirketleriyle işbirliği yaparak düşük fiyatlı paketlerle mobil iletişim hizmetleri sundu ve kısa sürede büyük bir kullanıcı kitlesi çekti.

Yüzeyde parlak bir gelecek gibi görünse de, Helium cihazlarının hikayesi aslında "soğan hasadı"nın tipik bir örneğidir: Bir zamanlar birkaç on dolara satılan hotspot madencilik makineleri, 2500 dolara kadar şişirildi ( üç günde geri dönüş sağladığı iddia edildi ) ama gerçek şu ki: Bazı bölgelerde düğümler resmi olarak yasaklandığı için birçok kullanıcı ağır darbe aldı, madencilik makineleri bir yük haline geldi, kripto para birimi fiyatları düştü ve madenciler büyük kayıplar yaşadı. Bir zamanlar "madencilik, zenginliğe özgürlük" hayali artık yok oldu.

Hivemapper: Kamera satın almak "madencilik"? Geri dönüş uzak görünüyor.

Hivemapper, kullanıcıların sürüş sırasında coğrafi verileri yükleyerek token ödülleri kazanmasını sağlayan 549 dolarlık bir araba kameraları satıyor. İlk bakışta, bu "araba sürerek kazanma" modeli geleneksel madencilikten daha kolay görünüyor. Ancak sorun şu ki:

• Pahalı donanım fiyatlarının arkasında, güçlü bir token desteğinin eksikliği yatıyor. Token fiyatları uzun süre düşük kalıyor, geri dönüş süresi uzun.
• Harita veri kalitesi ve güncelleme sıklığı sorgulanıyor, gerçekten ana akım harita hizmetleriyle rekabet edebilecek bir ağ inşa edilip edilemeyeceği henüz doğrulanmamıştır.
• Harita ağı öncelikle gelişmiş ülkeleri kapsıyor, diğer pazarlar için neredeyse hiç uygulama alanı yok.

Ayrıca, proje donanım satışlarıyla 60 milyon dolardan fazla gelir elde etti, ancak bu daha çok "cihaz satışı" geliridir ve DePIN ekonomik modelinin sağlıklı bir performansı değildir.

Jambo:Web3 telefonunun Afrika mitolojisi, bir kez daha donanım spekülasyonu

Jambo, "DePIN + Web3 cüzdan" kombinasyonunu sunarak Afrika pazarında büyük satışlar gerçekleştirdi. 99 dolarlık Jambo telefonu 400.000'den fazla satıldı ve 1.230.000'den fazla cüzdan adresi aktif hale getirildi. Bunun arkasında yatırımcıların projeye olan inancı değil, bazı tokenların fırlaması ve ekosistemin hızlı gelişimi sayesinde gerçekleştirilen bir pazarlama faaliyeti yatıyor. Telefon, ( dApp) gibi merkeziyetsiz uygulamalarla önceden yüklenmiş, kullanıcılar JAMBO token kazanabiliyor, ancak tokenın likiditesi ve değeri hala sorgulanıyor, veri satış kapalı döngüsü gerçekleştirilmesi zor. Büyük veri alıcıları olmadan, telefon ekosistemi Web3 kullanıcılarının uzun vadeli kullanım ihtiyaçlarını sürdüremez.

Ordz Oyunu: Retro Taşınabilir Oyun Aletinin Web3 Modifikasyonu

Ordz Game, "Oyna ve Kazan" + Donanım El Konsolu BitBoy ile öne çıkıyor. Yüksek fiyatlı ön sipariş cihazı piyasaya çıktığı anda tükendi, normal versiyon da binlerce adet satıldı.

Ama esasen:

• Oyun deneyimi neredeyse retro taşınabilir oyun konsolu ROM seviyesinde kalıyor, yenilikçilik yetersiz;
• Token dönüşümünden sonra hâlâ likidite ve gerçek değer eksik;
• Özünde GameFi madencilik modelini kopyalamak, sadece "el konsolu" kabuğunu değiştirmek.

Gerçekten oyuncuların uzun vadeli kalıcılığını ve gelir getirmesini sağlama olasılığı son derece düşüktür. Projenin vaat ettiği airdrop gerçekleşmeyebilir, ancak yatırımcıların kayıpları gerçektir.

TON telefonu: Yüksek fiyatlı Android "yaşlı telefonu"?

Bazı tanınmış anlık iletişim platformları ve ilgili blockchain projeleri popülerken, TON telefonu ortaya çıktı, fiyatı yaklaşık 500 dolar ve satışları düşük değil. Ancak kullanıcı yorumları "yaşlı telefon hissiyatı", "yerli markalardan daha kötü" şeklinde. Orta düzeyde bir yapılandırma - sadece 6GB RAM, 128GB depolama, Android 14 sistemi, telefon kılıfı hediye edilmesine rağmen, "havadan airdrop beklentisi" sunduğu iddia ediliyor, ancak:

• Airdrop kalitesi diğer benzer projelerden çok daha düşük;
• Kullanıcı arayüzü/kullanıcı deneyimi belirgin bir özellik taşımıyor, telefonun kendisi yenilik içermiyor;
• Geri dönüş süresi uzun, ekosistem inşası hala planlama aşamasında.

Alıcılar "gelecek airdrop fırsatlarını" bekliyor, ancak bu umudun gerçekleşeceğine dair hiçbir belirti göremiyorlar.

Starpower: Yüz Yuanlık Priz, Anlaşılması Zor Pazarlama Yöntemi

Starpower, belirli bir blockchain ekosisteminde akıllı elektrik DePIN projesi olarak öne çıkıyor; akıllı prizler, araç şarj cihazları, piller gibi donanımlar satıyor ve bazı yatırım kuruluşlarının desteğini almış. İkinci çeyrekte token çıkaracağı iddia ediliyor, bir priz fiyatı 100 dolar iken, benzer ürünlerin diğer platformlardaki fiyatı sadece birkaç on lira.

Proje şirketinin kuruluş süresi kısa, teknoloji şeffaf değil, ekosistem teşvikleri henüz netleşmemiş, tamamen "hikaye anlatımı" ile cihaz satışı yapılıyor.

Geçmişteki benzer projelerin "madenci vadeli işlem dolandırıcılığı" tarihine bakıldığında, Starpower'ın gelişim planına göz atıldığında, aralarında benzerlikler olduğu kolayca fark edilebilir.

Enerji DePIN projeleri: piyasa mantığından uzak, nihayetinde yatırımcılar fatura ödeyecek.

Bazı projeler karbon kredisi ticareti, eşler arası enerji dağıtımı gibi idealize edilmiş modelleri hedefliyor. Örneğin, bir proje çift token mekanizmasıyla güneş enerjisi santrallerinin yeşil enerji üretim davranışlarını ödüllendiriyor, ancak gerçek uygulamada birçok sorunla karşılaşıyor:

• Kim karbon kredisi satın alacak?
• Santralin gerçek enerji üretimini nasıl doğrularız?
• Cihazın geri dönüşü hangi token değer artışına bağlı?

Başka bir proje elektrik piyasasında P2P ticaret platformu kurmaya çalıştı, ancak platformun para biriminin değeri neredeyse sıfıra indi, temel iş modeli henüz başarılı bir örnek göstermedi. İdealler güzel, ancak düzenleme ile ticari uygulama arasındaki uçurum henüz aşılmadı.

DePIN esasen Web3 "ekonomik teşvik modeli"nin gerçek fiziksel dünyadaki bir uzantı denemesidir. Teorik olarak sonsuz olasılığa sahiptir:

Gerçek altyapıları ( iletişim, enerji, harita, cihazları ) merkeziyetsiz hale getirerek, büyük ölçekli kullanıcı ağ etkileri oluşturabilir, token tasarımı ile adil teşvikler ve şeffaf yönetişim sağlanabilir.

Ancak mevcut aşamada, gerçekten hayata geçirilen DePIN projelerinin büyük çoğunluğu, "donanım satışı" ile bireysel yatırımcıları kazıklıyor: Donanım özelliklerine sahip token modelleri genellikle "hava + balon" birleşimidir, sözde "ekosistem güçlendirme" çoğunlukla fikir liderlerinin paketlemesi, kavramsal spekülasyon ve airdrop beklentileri ile yeni kullanıcıları çekmeye dayanıyor. Proje ekiplerinin çoğu, elektronik sanayi merkezlerinden geliyor ve "tedarik zinciri + yüksek kar fiyatlandırması" ile ekipman geliri elde ediyor, gerçek bir ağ inşa etmek yerine.

Gerçekten başarılı bir DePIN, son derece güçlü bir arz-talep modeli tasarımı, şeffaf ve sürekli bir teşvik mekanizması ve donanım/altyapı alanında derin bir anlayış gerektirir. Mevcut DePIN pazarındaki en büyük balon, çoğu projenin gerçek sorunları çözmek yerine kavramları paketleyerek kullanıcıları hasat etmesidir. Donanım 'vadeli işlem' biçiminde spekülatif bir araç haline geldiğinde, cihaz token'ları değersiz 'dijital kuponlar' haline geldiğinde ve tüm anlatılar airdrop beklentileri etrafında döndüğünde, DePIN sadece bir başka Web3 Ponzi döngüsüdür. Yakın gelecekte, donanım satışı yapmayan, hikaye anlatımına dayanmayan, gerçek kullanım ve gerçek gelirle hayatta kalan DePIN projelerini görebilmeyi umuyoruz.