Tâm lý giao dịch: Tích lũy chiến thắng nhỏ và bản năng sinh học

Hoạt động giao dịch này khiến tôi nhớ lại những ngày đầu mới vào nghề vào năm 2018. Những hiểu biết mà một số nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm chia sẻ đã hoàn toàn thay đổi cách tôi nhìn nhận thị trường. Mặc dù tôi không giỏi viết lách, nhưng tôi hy vọng có thể truyền tải những kinh nghiệm quý giá này.

Cơ chế sinh học của chiến thắng được khắc sâu trong gen của tất cả các sinh vật. Lấy tôm hùm làm ví dụ, kẻ chiến thắng sẽ có sự gia tăng serotonin và testosterone, ngẩng cao đầu; kẻ thất bại thì co rúm lại và tự ti. Đây không phải là một câu chuyện hư cấu trong phim tài liệu về thiên nhiên, mà là một hiện tượng thực sự tồn tại. Chiến thắng thực sự có thể tái tạo lại bộ não, thay đổi tư thế, nâng cao sự tự tin, khiến người ta nhìn thấy cơ hội thay vì đe dọa. Đây là một chương trình đã tiến hóa trong hàng triệu năm, bộ não không phân biệt bạn đang tranh giành lãnh thổ hay cạnh tranh với thị trường.

Giao dịch cũng vậy. Mỗi lần có lợi nhuận nhỏ đều khiến người ta phấn chấn, chuẩn bị nhạy bén cho lần thắng tiếp theo. Nhưng nhiều trader mới lại đi ngược lại. Họ theo đuổi sự giàu có trong một đêm thay vì lợi nhuận ổn định, khoe ảnh chụp màn hình thay vì lợi nhuận thực tế, tô hồng những khoản lỗ khổng lồ thành "niềm tin", giao dịch trả đũa sau khi thua thay vì suy nghĩ lạnh lùng, so sánh lợi nhuận mỏng manh với giao dịch nội bộ.

Những người chiến thắng thực sự âm thầm tích lũy những lợi nhuận có vẻ tẻ nhạt, để thời gian phát huy ma lực của lãi kép.

Cạm bẫy phá sản của bộ não

Khi thất bại, serotonin giảm mạnh, tâm trạng uể oải, khả năng đánh giá rủi ro sụp đổ. Những nhà giao dịch phá sản thường cố gắng cược tất cả để lấy lại khoản thua lỗ, tăng vị thế, đuổi theo các đồng coin rác có vốn hóa nhỏ, mù quáng tin vào tín hiệu giao dịch của kẻ lừa đảo.

Các nhà giao dịch xuất sắc thì hoàn toàn ngược lại. Họ chấp nhận tổn thất, phân tích vấn đề nằm ở đâu, rồi tiếp tục tiến về phía trước. Họ hiểu rằng sự rút lui trong một ngày chỉ là tiếng ồn, và chú trọng hơn đến việc bảo vệ trạng thái tinh thần hơn là danh mục đầu tư.

Nhiều người sau khi thua lỗ ngay lập tức đặt cược vào các đồng tiền rác, điều này giống như việc liên tục tát vào mặt mình mà không biết tại sao lại đau.

Ma lực của lãi kép

Hầu hết mọi người không thể hiểu về lãi kép, vì nó khởi đầu chậm chạp và nhàm chán. Nhưng chính sự nhàm chán này khiến nó trở nên hiệu quả: bình thường nhưng có thể mang lại lợi nhuận ổn định, kích thích mạo hiểm nhưng thường có giá phải trả cao.

Einstein gọi lãi suất kép là "kỳ quan thứ tám của thế giới", bậc thầy về thuyết tương đối này rất ngưỡng mộ toán học cơ bản, điều này thật đáng suy ngẫm.

Thị trường không phải lúc nào cũng có thể kiếm được nhiều tiền. Đôi khi có lãi nhỏ, đôi khi hòa vốn, và đôi khi lỗ nhỏ. Chìa khóa là lợi nhuận ròng lâu dài vượt qua khoản lỗ ròng.

Một số nhà giao dịch thành công kiểm soát mức tăng tài sản ròng hàng năm ở khoảng 2 lần, tránh thao tác quá mức hoặc đạt đến "đỉnh". Những người giàu có chỉ sau một đêm thường khó khăn trong việc quản lý tài sản, giống như những người trúng xổ số.

Những điểm chính của chiến lược hiệu quả

1. Kịp thời chốt lời, đừng mơ tưởng về "bàn tay kim cương". Thị trường không quan tâm đến niềm tin của bạn, chỉ chú trọng đến mối quan hệ cung cầu.

2. Ghi lại mỗi lần chiến thắng. Tạo một thư mục ảnh chụp màn hình để xem lại khi tâm trạng sa sút. Bộ não cần bằng chứng cụ thể về chiến thắng, chứ không phải là những kỷ niệm trừu tượng.

3. Kiểm soát đòn bẩy. Bắt đầu từ 1 lần hoặc 2 lần, sau khi chứng minh không có đòn bẩy cũng có thể có lợi nhuận thì hãy tăng lên. Đòn bẩy sẽ khuếch đại mọi thứ, bao gồm cả quyết định sai lầm.

4. Đặt ra mục tiêu hàng ngày hợp lý. Đừng giao dịch chỉ để giao dịch, mà hãy giao dịch để đạt được mục tiêu. Sau khi hoàn thành, hãy nghỉ ngơi một cách hợp lý.

5. Theo dõi tỷ lệ thắng. Sử dụng bảng điện tử hoặc công cụ chuyên nghiệp để ghi chép. Khi tỷ lệ thắng thấp hơn 60%, hãy điều chỉnh chiến lược kịp thời.

6. Thiết lập nghi thức giao dịch. Thiết lập cố định, thời gian và quy trình. Tạo ra thói quen giúp bước vào "chế độ chiến thắng".

Tầm quan trọng của việc kiểm soát thua lỗ

Thách thức lớn nhất của chiến lược lợi nhuận nhỏ là kiểm soát thua lỗ. Đường vốn không nên có hình dạng "gà tây" - tăng chậm sau đó bị xóa sạch bởi một cây nến giảm lớn. Đây là phần khó khăn nhất trong toàn bộ chiến lược nhưng không được nhượng bộ. Phương pháp thắng nhỏ thua lớn cuối cùng sẽ hủy hoại tài khoản.

Người thất bại sẽ đổ lỗi cho thao túng thị trường, thường xuyên thay đổi chiến lược, mù quáng tìm kiếm "tin nội bộ", và đắm chìm trong tâm lý cờ bạc.

Những người thành công sẽ chịu tổn thất, rút ra bài học và chuẩn bị cho ngày mai. Họ coi giao dịch là một cuộc marathon chứ không phải là một cuộc chạy nước rút, hiểu rằng sự bền bỉ quan trọng hơn cảm xúc.

Con đường thành công thực sự

Ưu điểm thực sự không nằm ở những kỹ thuật giao dịch bí ẩn, mà nằm ở sự tự giác. Hãy coi giao dịch là một nghề chứ không phải là cá cược, mục tiêu là kiếm lợi nhuận chứ không phải để chứng tỏ mình đúng.

Dù việc làm giàu ổn định có thể nhàm chán, nhưng vẫn tốt hơn nhiều so với việc mơ mộng về sự giàu có mà không thu được gì. Những người khoe khoang sự giàu có trên mạng xã hội thường không thực sự giàu có, họ có thể chỉ đang thể hiện một cách giả dối nhờ vào một lần "đổ bộ mặt trăng" may mắn, cuối cùng thua lỗ cả vốn lẫn lãi.

Những người thắng thật sự thường khiêm tốn và vô hình. Họ tích lũy động lực từ những chiến thắng nhỏ, bước vào trạng thái dòng chảy. Khóa lợi nhuận, tăng cường sự tự tin, trở thành người dẫn đầu trên thị trường.

Đừng cố gắng chứng minh mình thông minh nữa, hãy bắt đầu thể hiện sự kỷ luật. Hoặc là thắng, hoặc là nghèo, đó là sự thật của giao dịch.