Tài sản thế giới thực trên chuỗi: Giá trị thực sự của RWA và thách thức thực hiện

Gần đây, khái niệm ánh xạ tài sản thế giới thực (RWA) lên blockchain đang thu hút sự chú ý. Từ các diễn đàn tài chính cao cấp đến giới khởi nghiệp, dường như ai cũng đang nói về "tài sản lên chuỗi" và "ánh xạ thế giới thực". Tuy nhiên, trong cơn sốt này, chúng ta cần bình tĩnh suy nghĩ: RWA thực sự có thể giải quyết những vấn đề gì? Cần những điều kiện cơ bản nào để triển khai?

Nhiều người mô tả RWA là "tái cấu trúc" tài sản thực trên chuỗi. Cách nói này không sai, nhưng "tái cấu trúc" thực sự nên phá vỡ các rào cản thông tin và quy trình thanh toán hiện có.

Trên thực tế, nhiều dự án RWA được cho là chỉ đơn giản là sao chép dữ liệu vốn được lưu trữ trong hệ thống truyền thống lên chuỗi. Toàn bộ quy trình kinh doanh vẫn giữ nguyên, từ việc tạo ra tài sản, xác nhận giá trị đến tính toán lợi nhuận, phân phối đầu tư, vẫn phụ thuộc vào đội ngũ vận hành ngoại tuyến của dự án để xử lý dần dần. Hồ sơ trên chuỗi chỉ đơn thuần là một "báo cáo phiên bản nâng cấp".

Hành động này mặc dù thực sự "sử dụng công nghệ blockchain", nhưng rất khó để nói rằng "đã thay đổi logic vận hành tài chính". Việc chuyển đổi thông tin tài sản từ hợp đồng giấy sang tệp dữ liệu trên blockchain không đồng nghĩa với việc thực hiện "token hóa tài sản thế giới thực".

Nếu không thể thúc đẩy hoạt động tài chính thông qua blockchain, RWA sẽ khó có thể vượt qua giai đoạn sơ cấp.

Tiêu chí then chốt để xác định tính xác thực của RWA

Nhiều người cho rằng cốt lõi của RWA nằm ở "quyền sở hữu" - tức là nguồn gốc tài sản được làm rõ và đăng ký trên chuỗi. Nhưng thực tế, dữ liệu đáng tin cậy chỉ là điều kiện cơ bản. Điều thực sự quyết định RWA có giá trị tài chính hay không, là nó có thể thực hiện thanh toán đáng tin cậy hay không - tức là cơ chế lưu chuyển tiền tệ trên chuỗi có thể hoạt động hiệu quả hay không.

Do đó, giá trị của RWA có thể được chia thành hai cấp độ: cấp độ đầu tiên là dữ liệu đáng tin cậy, cấp độ thứ hai là thanh toán đáng tin cậy.

Dữ liệu đáng tin cậy của lớp đầu tiên đề cập đến việc liệu có thể ghi lại một cách chân thực sự thay đổi trạng thái của tài sản thế giới thực trên chuỗi hay không. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn liên quan đến việc cải cách quy trình kinh doanh. Các giao diện bên ngoài như cảm biến, tổ chức lưu ký, oracle, v.v., cần phải tự động, khách quan và theo thời gian thực truyền thông tin lên chuỗi khi tài sản xảy ra thay đổi. Các dự án RWA thực sự nên đạt được "ghi nhận trên chuỗi ngay khi sự kiện xảy ra", chứ không phải phụ thuộc vào việc tải lên "báo cáo" thủ công định kỳ.

Giá trị cốt lõi của RWA nằm ở việc thanh toán đáng tin cậy ở cấp độ thứ hai. Điều này có nghĩa là các hành động luân chuyển giá trị như phân phối lợi nhuận, hoàn trả vốn gốc, xử lý vi phạm hợp đồng và chuyển tiếp chi phí có thể được thực hiện tự động, không thể bị thay đổi và công khai minh bạch. Để đạt được điều này, cần phải đưa vào blockchain stablecoin như là đơn vị tiền tệ.

Nhiều dự án đã bỏ qua điểm quan trọng này: ngay cả khi có dữ liệu và logic hợp đồng, nếu giai đoạn thanh toán vẫn cần thao tác thủ công hoặc "mô phỏng" dòng tiền thông qua nền tảng bên thứ ba, thì token trên chuỗi chỉ là một biểu tượng hình thức, chứ không phải là quyền tài chính có thể thực thi.

Do đó, để đánh giá một dự án RWA có thực sự hiệu quả hay không, có thể tham khảo hai tiêu chí cơ bản:

Trước tiên, dữ liệu có thể tự động lên chuỗi mà không cần phụ thuộc vào thao tác của con người không?

Thứ hai, liệu dòng tiền có thể được thanh toán trực tiếp trên chuỗi không?

Nếu những khâu này vẫn cần nhiều can thiệp thủ công, thì cái gọi là "lên chuỗi" và "thanh toán trên chuỗi" có thể chỉ là nói suông. RWA thực sự nên đạt được sự tự động hóa và dòng chảy có thể xác minh của dữ liệu và vốn, để mang lại sự nâng cao chất lượng về hiệu quả tài chính.

Stablecoin: Chìa khóa để RWA hiện thực hóa

Cấu trúc RWA lý tưởng nên là: gốc trên chuỗi, tự động vận hành, thanh toán theo thời gian thực. Dữ liệu ngay khi được tạo ra sẽ tự động ghi vào chuỗi và không thể bị thay đổi; khi quỹ được kích hoạt sẽ tự động chuyển khoản mà không cần can thiệp của con người.

Để đạt được mục tiêu này, cần có công nghệ blockchain làm nền tảng thông tin, đồng thời cần có stablecoin làm phương tiện giá trị.

Giá trị cốt lõi của stablecoin trong RWA không phải là hiệu quả thanh toán xuyên biên giới thường được đề cập hoặc những lợi thế vĩ mô như thay thế ngân hàng, mà là khả năng cho phép tiền tệ thực sự "chảy" trong thế giới blockchain. Nó có thể được lập trình, được gọi, thực hiện thanh toán trực tiếp dựa trên dữ liệu trên chuỗi, thay vì phụ thuộc vào việc thanh toán thủ công định kỳ.

Ý nghĩa lớn nhất của stablecoin là nó lần đầu tiên làm cho tiền tệ có thể lập trình và thực thi các quy tắc. Có thể thiết lập thời gian thanh toán, bên nhận, số tiền, thậm chí kích hoạt thanh toán dựa trên các sự kiện cụ thể trên chuỗi. Nó làm cho tiền tệ có thể tự động lưu chuyển giống như dữ liệu.

Chỉ có việc áp dụng stablecoin cho RWA mới có thể vận hành toàn bộ vòng đời tài sản - từ việc tạo ra, phân phối lợi nhuận đến việc thu hồi - hoàn toàn dưới dạng hợp đồng thông minh trên chuỗi. Ngược lại, ngay cả khi có nhiều tổ chức tham gia và chứng nhận kiểm toán, bản chất vẫn chỉ là một hình thức khác của nền tảng tập trung.

Do đó, các dự án RWA không có ứng dụng stablecoin rất khó để thực sự thực hiện giá trị mà họ hứa hẹn.